Het verrekenen van buitenlandse dividendbelasting

Verrekening
Het recht op verrekening van Nederlandse dividendbelasting met de door de natuurlijke persoon verschuldigde inkomstenbelasting komt uitsluitend toe aan de uiteindelijke gerechtigde tot het bruto dividend ofwel de eigenaar van het aandeel . Wanneer deze aandeelhouder een fiscale partner heeft kan het dividend in de aangifte inkomstenbelasting ook (gedeeltelijk) worden toegerekend aan zijn/haar partner. Ook de partner mag vervolgens de ingehouden binnen- en/of buitenlandse dividendbelasting verrekenen met de verschuldigde Nederlandse inkomstenbelasting.

Het gedeeltelijk toerekenen van dividend aan de partner kan uitkomst bieden in de situatie dat de verschuldigde box 3 inkomstenbelasting van de aandeelhouder te gering is om alle ingehouden dividendbelasting te verrekenen. Indien de fiscale partner van de aandeelhouder ook box 3 inkomstenbelasting verschuldigd is kan de ingehouden dividendbelasting op die manier wél bij de partner worden verrekend. Aldus wordt bereikt dat de ingehouden dividendbelasting eerder kan worden verrekend.

Ouders kunnen ook de ingehouden dividendbelasting verrekenen van aandelen die eigendom zijn van hun minderjarige kinderen. De onderliggende vermogensbestanddelen moeten dan wel in de aangifte inkomstenbelasting van de ouder(s) zijn opgenomen.

Indien sprake is van een situatie van vruchtgebruik / bloot eigendom waarbij de vruchten van een aandelenportefeuille toekomen aan een vruchtgebruiker en de eigendom van de aandelen berust bij een andere natuurlijke persoon, de blote eigenaar, komt het recht om de ingehouden binnen- en buitenlandse dividendbelasting te verrekenen toe aan de vruchtgebruiker. De vruchtgebruiker geniet immers het dividend en deze persoon wordt er ook voor in de inkomstenbelastingheffing betrokken. De blote eigenaar heeft in principe alleen het stemrecht op de aandelen.

Buitenlandse belastingplichtigen voor de Nederlandse inkomstenbelasting kunnen de namens hun ingehouden Nederlandse dividendbelasting verrekenen met de verschuldigde Nederlandse inkomstenbelasting voor zover het bruto dividend begrepen is in hun in Nederland belaste inkomen  Expats met een aandelenportefeuille die gebruik maken van de optie  om uitsluitend voor box 1 te kwalificeren als binnenlands belastingplichtige lopen het risico het recht om ingehouden binnen- en/of buitenlandse dividendbelasting te verrekenen met Nederlandse inkomstenbelasting te verliezen.

Hoe wordt dubbele heffing voorkomen?
Wanneer het buitenlandse dividend afkomstig is uit een land waar Nederland een belastingverdrag ter voorkoming van dubbele belastingheffing mee heeft afgesloten dan bepaalt het belastingverdrag hoe de heffingsrechten over het bruto dividend moeten worden verdeeld. Indien het buitenlandse dividend afkomstig is uit een land waarmee Nederland geen belastingverdrag mee heeft afgesloten zoals bijvoorbeeld Cyprus, dan bepaalt de zogenaamde Eenzijdige regeling  hoe de verrekening van de ingehouden buitenlandse dividendbelasting plaatsvindt. Deze buitenlandse dividendbelasting kan voor een bedrag van maximaal 15% van het bruto dividend met Nederlandse inkomstenbelasting worden verrekend. Indien na de verrekening nog een bedrag aan buitenlandse dividendbelasting resteert kan dit ongelimiteerd vooruit worden gewenteld.

Nederland hanteert in principe twee methoden om dubbele belastingheffing te voorkomen, te weten belastingvrijstelling en belastingverrekening. Nederland past belastingvrijstelling toe op bijvoorbeeld de vakantiewoning van de Nederlandse particulier in Frankrijk. De heffingsbevoegdheid over de (fictieve) inkomsten uit deze woning komt volgens het Frans-Nederlandse belastingverdrag exclusief toe aan Frankrijk. Bij belastingvrijstelling wordt de Franse woning (inclusief de hierop betrekking hebbende schulden) in de wereldwijde box 3 grondslag van de Nederlandse particulier opgenomen. Vervolgens wordt de verschuldigde box 3 inkomstenbelasting verminderd met het deel van de (netto) box 3 grondslag dat toerekenbaar is aan de Franse woning. Effectief vindt de vrijstelling plaats tegen het box 3 inkomstenbelastingtarief van 1,2%.

Nederland past belastingverrekening onder andere toe op buitenlandse inkomsten uit dividend, interest en royaltyinkomen. Er wordt nooit meer dividendbelasting verrekend dan er in Nederland aan inkomstenbelasting verschuldigd is over het bruto dividend.

Ook bij belastingverrekening wordt eerst de wereldwijde box 3 grondslag bepaald dus inclusief de buitenlandse effecten van de belegger. Vervolgens wordt de verschuldigde box 3 inkomstenbelasting verminderd met het bedrag van de ingehouden buitenlandse dividendbelasting (voor maximaal het in het toepasselijke belastingverdrag opgenomen percentage; doorgaans 15%)

Met een voorbeeld kan een en ander worden verduidelijkt. Belegger De Vries heeft een portefeuille beursgenoteerde (box 3) aandelen ter waarde van € 500.000 (gefinancierd met uitsluitend eigen vermogen) Het betreft voor een bedrag van € 300.000 Nederlandse aandelen, voor € 100.000 Franse aandelen AXA UAP en voor € 100.000 Amerikaanse aandelen United Technologies en PPG Industries. Met Frankrijk en de Verenigde Staten heeft Nederland een belastingverdrag afgesloten. De bepaling in die verdragen over dividendinkomen zijn derhalve relevant. Uitsluitend de in deze belastingverdragen opgenomen percentages komen in Nederland voor verrekening in aanmerking.

De Vries heeft gedurende het jaar 2013 voor in totaal € 10.000 bruto dividendinkomsten ontvangen waarvan €6.000 uit Nederland (waarop € 900 Nederlandse dividendbelasting is ingehouden), € 2.000 dividendinkomen uit de Verenigde Staten (waarop € 300 Amerikaanse dividendbelasting is ingehouden) en € 2.000 dividendinkomen uit Frankrijk (waarop € 600 Franse dividendbelasting is ingehouden) Volgens het belastingverdrag van Nederland met Frankrijk mag Frankrijk slechts 15% dividendbelasting inhouden (zie tabel hieronder) Nu het bedrijf AXA UAP op het dividend van belegger De Vries het nationale Franse tarief van 30% heeft ingehouden moet  De Vries het te veel ingehouden gedeelte via een afzonderlijke procedure terug zien te halen bij de Franse Belastingdienst waarover hieronder meer.

De Vries moet € 6.000 (€ 500.000 x 1,2%) Nederlandse box 3 inkomstenbelasting betalen waarvan € 2.400 (€ 200.000 x 1,2%) toerekenbaar is aan het buitenland. De ingehouden buitenlandse dividendbelasting ad € 600 (15% van € 4.000) komt in mindering op de in Nederland verschuldigde box 3 inkomstenbelasting over de wereldwijde grondslag. Uiteindelijk is De Vries na de verrekening van de dividendbelasting dus een bedrag van € 4.500 (€6.000 minus € 900 en minus € 600) aan box 3 inkomstenbelasting verschuldigd.

Er kan niet meer buitenlandse dividendbelasting worden verrekend dan de verschuldigde box 3 inkomstenbelasting over de buitenlandse aandelen. Indien het bedrag van de ingehouden buitenlandse dividend- of bronbelasting hoger is dan de in Nederland verschuldigde box 3 belasting wordt het restant aan (nog niet verrekenbare) buitenlandse bronbelasting met goedkeuring van de Belastingdienst gestald om in volgende jaren te kunnen worden verrekend. Zodra de belegger in een van de volgende jaren weer box 3 belasting verschuldigd is kan alsnog tot verrekening van de gestalde buitenlandse dividendbelasting worden overgegaan.

Verrekenen in de praktijk
De Nederlandse belegger die eigenaar is van aandelen Philips NV en die in Nederland woont verrekend de door Philips NV ingehouden dividendbelasting (15%) met de verschuldigde box 3 inkomstenbelasting aangezien de dividendbelasting als een voorheffing voor de verschuldigde inkomstenbelasting geldt. Dit verrekenen gebeurt bij de indiening van de aangifte inkomstenbelasting.  

In buitenlandse verhoudingen wordt dubbele belastingheffing over uitgekeerde dividenden vooral voorkomen door de vele belastingverdragen die Nederland heeft afgesloten met andere landen. In deze verdragen worden afspraken vastgelegd met de verdragspartner over het dividendbelastingtarief dat de bronstaat (het land waar het bedrijf dat het dividend uitkeert gevestigd is) mag inhouden bij grensoverschrijdende dividenduitkeringen. Dit zogenaamde verdragstarief is doorgaans veel lager dan het nationale dividendbelastingtarief. Zo kent bijvoorbeeld Zwitserland een nationaal dividendbelastingtarief van 35%. In het belastingverdrag (2010) tussen Nederland en Zwitserland is een verdragstarief van 15% overeengekomen.

Wanneer dus bijvoorbeeld de Zwitserse bedrijven Roche of Novartis een dividenduitkering doen aan een in Nederland wonende box 3 belegger Pieterse dan moet op deze dividenduitkering het verdragstarief van 15% worden toegepast. Roche of Novartis houden echter 35% Zwitserse dividendbelasting in en dragen deze af aan de Zwitserse Belastingdienst namens Pieterse. Pieterse ziet deze inhouding en afdracht terug op het bankafschrift dat hij van zijn Nederlandse bank ontvangt. In zijn aangifte inkomstenbelasting verantwoordt Pieterse zijn Zwitserse aandelen Roche en Novartis. Het bedrag aan ingehouden Zwitserse dividendbelasting (á 15%) kan Pieterse in mindering brengen op de verschuldigde box 3 inkomstenbelasting. Pieterse zal zich tot de Zwitserse Belastingdienst moeten wenden om de te veel ingehouden Zwitserse dividendbelasting terug te krijgen. Hiervoor dienen diverse formulieren  te worden ingevuld.  De Zwitserse Belastingdienst zal Pieterse vragen zijn sofinummer te verstrekken, een kopie van het bankafschrift waarop de inhouding van de Zwitserse dividendbelasting is opgenomen en hem vragen een door de Nederlandse Belastingdienst afgegeven woonplaatsverklaring te overleggen.  

Een bijzondere situatie doet zich voor als Pieterse ook eigenaar is van aandelen in de Braziliaanse oliemaatschappij Petrobrás. Stel dat Pieterse aandelen heeft ter waarde van € 50.000 en dat Pieterse uit deze aandelen een dividend ontvangt ter waarde van
€ 3.000. In zijn aangifte inkomstenbelasting 2013 is Pieterse € 600 (€ 50.000 x 1,2%) box 3 inkomstenbelasting verschuldigd over de aandelen Petrobrás. In Brazilië wordt géén dividendbelasting ingehouden. Op grond van een speciaal artikel in het Nederlands Braziliaanse belastingverdrag mag Pieterse toch € 600 (20% van € 3.000) Braziliaanse dividendbelasting op de in Nederland verschuldigde box 3 inkomstenbelasting brengen. Dankzij deze zogenaamde ‘tax sparing credit’ is Pieterse per saldo geen Nederlandse inkomstenbelasting verschuldigd. Het ontvangen bruto dividend is netto.

Wanneer het buitenlandse dividend afkomstig is uit een land waarmee Nederland geen belastingverdrag heeft afgesloten (bijvoorbeeld Angola, Peru of Mozambique), kan de buitenlandse dividendbelasting worden verrekend. In die situatie kan de ingehouden dividendbelasting tot een maximum van 15% (van de bruto dividendbelasting) worden verrekend.

Teruggaaf
Wanneer een bedrijf uit een verdragsland onverhoopt meer dividendbelasting inhoudt dan de in het overzicht opgenomen verdragstarieven kan het meerdere door de belegger bij de Belastingdienst van dat land worden teruggevraagd. De termijn vangt aan na afloop van het kalenderjaar waarin de dividendopbrengst is genoten. Dat moet wel binnen de in de tabel (informatie november 2014) hieronder opgenomen termijnen gebeuren. 

Teruggaafverzoeken kennen overigens nogal wat formaliteiten. Zo kan de Belastingdienst van het bronland eisen dat aangetoond wordt dat de indiener van het teruggaafverzoek ook de rechthebbende eigenaar is van de aandelen.

Zoals uit bovenstaande tabel blijkt kunt u niet te lang wachten met uw teruggaafverzoek. Doorgaans heeft u maximaal 2 tot 3 jaar na afloop van het jaar waarin het dividend werd uitgekeerd de tijd voordat het teruggaafverzoek ingediend moet zijn. Bij de Nederlandse Belastingdienst zijn een aantal formulieren verkrijgbaar waarmee de te veel ingehouden buitenlandse dividendbelasting kan worden teruggevorderd .

Verrekenen van buitenlandse dividendbelasting is best ingewikkeld. Laat desondanks uw aanspraken niet verlopen!

Erik Jansen, belastingadviseur bij Innovative Tax BV te Nijmegen

Voetnoten en bronvermelding zie bijgesloten PDF document bovenaan bij dit artikel.